“Simon, Johana fapa, nangin mi hmangaih em?” - Tetei Pachuau

Kan Lalpa Isua Krista khawvela a len lai khan mi chitin reng kawmin dodalna hrang hrang a tawk a. Mihring thar khawvela lo kal chu mak tih a hlawhin thu mak tak tak a sawi avang pawhin amah ring miah loa zuitu pawh a ngah hle a ni. Amah zui tak tak an awm a, ham\hatna leh thilmak (miracle) hmuh duh vang ngawta zui te pawh an awm bawk. Chung zuitu hrang hrang zingah chuan mahni \hahnemngaihna leh duhdana zuitu Petera’n Isua a zui dan hi tawi te in lo zir ila.    Petera hi Isua tisa taka ngaina em em tu a ni ti ila kan sawi sual lem lo ang. Bible a kan hmuh dan angin Lal Isua nen pawh zirtir zinga inbiaa inzilh tam ber an ni. Tunlai \awng takin Isua hi a ngaisang a, a Idol hliah hliah a ni. Isua kha a dah Pathian em em a, mahse mihring ina mahni aia dinhmun sang zawk (mi challang) te kan ngaihsan ang lek chauh hian a ngaisang a ni. Amah aia Isua kha dinhmun hniama a awm a phal ngai reng reng lo a, a tlawm a remti lo a, a hrethiam bawk lo a ni.

    Chhiahhlawh ang maia Isua’n midang rawng a bawlsak kha chu a hrethiam lo a. Zirtirte ke Isuan a sil a, midang ke a sil chu a khak hauhlo a, amaherawhchu ama ke a sil tur kha chu a ngaingam \hak lo, “Lalpa, nang meuhvin ka ke i sil ang maw?”(Joh 13:6). a ti a. Hei hian a entir chu hmasial takin Isua hi a ngaisang a, midang chan/ngaihdan chu engpawh nise ava hmuh puilo a ni.Isua laka tlaktlum tum ber kha Isuan, “I ke ka sil loh chuan engmah mi \awmpui thei lo vang” (Joh 13:8) a ti a, chumi  avang chuan a chan neih loh hlau khan a kut leh lu thlenga sil a duh leh ta si a nih kha. Petera rilru hi a sual reng reng lo,Isua hmangaih leh \an tu nih a tum lutuk naah   khua a hmu lo a, tlawmna a hrethiam lo a, midangin Isua zui ve lo mahse amah a ngheh phawt chuan a pawi ti lova, ama ngaihdan a ring nasa em em a ni.

    Lal Isuan a tuar tur thu  leh ni thum ni-a kaihthawha a awm tur thu a zirtirte a hrilh a (Mat 16:21-) . Petera thinlungah chuan a thawhlehna tur thu lam aiin a tuar tur thu hian a ngeng a chhun zawk ni ngei tur a ni, Isua chu a hruai hrang a, “Lalpa, ni lul lo ve; chung chu i chungah thleng tawp suh se,”(Mat 16:22) a ti ta a, Petera ang ema hmangaihtu hi zirtirte zingah khan an awm ve hauhlo, mahse Isuan   “Setan, kal bo daih rawh, ka tan tlukna i ni, Pathian duh dana ngaihtuah lovin, mihring duh danin i ngaihtuah a nih hi,”(Mat 16:23)  tiin a khak let daih. ‘Setan’ han intih chu a na hle ang, mahse Petera  chu diklo ah a inngai lo a, Isua a hmangaih  hliah hliah nia a inngaih kha Isuan a hrelo mai niin a ngai tlat ni tur a ni; kha a ngaihdan kha Isua thih dawn thlengin a sim chuang lo, Isua hriat hlan a nghakhlel zawk a ni.

    Isuan a hun tawp lama zanriah hnuhnung an kil naah chuan ‘An zui theihloha a kal bo zawk tur thu leh nakin lawka amah an la zui tur thu’ a hrilh nawn leh ta a. A thawhleh tur thu leh nakin lawka an la inzui tur thu sawi fo mahsela Petera bawk chuan tuna a kalbo zawk tur chu hrethiamloin ama ngaihdan a rawn vawrh leh ta, midang hnawlin “Lalpa, engvangin nge tunah pawh ka zui theih lo vang che? I tan chuan thih ka huam asin” (Joh 13:37) a ti leh a,Isuan a khak zui a, tlaktlum tum lutuk chu dinhmun chhe tak phatsantu dinhmun a chan tir phah ta a ni, “Ka tan thih i huam maw? Thu dik tak ka hrilh a che, nangin vawi thum mi phat hma loh chuan ar a khuang lo vang,” Isuan a ti a (Joh 13:38)

    Petera’n a ngaihdan hi \ha tawkah a la ngai fan ni tur a ni, a sim duh chuang reng reng lo. Isua’n a hmangaihna hi hre hrih lo nia ngaiin thih a huamzia chu lantir a la tum fan. A khandaih phawi inring rengin thih pawh huam mahse Gethsemani huanah Isua lungngai takin a awm a, \awngtaiin darkar khat pawh  a venpui thei lo. Isua mantu tur te an lo thleng, Isua tan thih pawh a huam zia lantirna hun remchang niin a hria ni ngei tur a ni,an hneh hauhloh tur sipai pawl khat (an tam zawk ang) leh Temple vengtute hmaah a khandaih a phawi a, Puithiam bawih beng a sat thla nawlh mai (sat thla te angreng). Isua tan a \an nat tawh tehlul nen Isuan a khak leh ta, khandaih ruaitu te khandaih a an thih tur thu hrilh chung leh a paia dah tura ti chungin Vantirhkoh singsarih leh sanghnih aia tam zawk  Pain a rawn tirh theih thu a hrilh a.(Mat 26:52,53 ). Isua sawi ang takin thih pawh hreh lo khan mualpho takin vawi thum lai a phatsan zui ta nghe nghe a ni.

Isuan a ngaihdan zawng zawng phet thlaa a pawm tak si lohah chuan tlinglo inti in a hna ngai thawk turin a kalbo ta a. A hnenah Isua rawn inlar lehin,  “Simon, Johana fapa, hengte ai hian nangin mi hmangaih zawk em?” tiin a zawt let ta a, Petera chuan a hmangaih thu a sawi ngam tawh hauh lo, hmangaihtu ni a  a inngaih laia mualpho taka vawi thum lai a phat avangin “Aw, Lalpa, ka ngaina che tih i hria e,” a ti ngam \awk. Petera’n a hmangaihnaah midang ngaihtuah lova mahni hma a sial \hin avangin Isuan, “Ka beramte chawm rawh” a ti a. A vawi thum naah “Simon, Johana fapa, nangin mi ngaina em?” a tih takah chuan Petera  chuan mahni hmasial takin a ngaina mai a ni tih inhriain a lungngai a. Isuan, “Thu dik tak ka hrilh a che, i naupan laiin incheiin i kawng i hreng a, i duhna apiangah i leng thin a, i lo upat hnuah erawh chuan i kutte i phar ang a, mi dangin i kawng an hrensak ang chia, i duh lohna lamah an hruai ang che,” a ti a.

    Zirtir dang te aia Isua \an fal tum em em Petera chuan phatsantu tenawm nihna dinhmun a luah phah zawk ta a ni.

    Petera nun hlui ang hian Rawngbawltu, midang aia Pathian bel hnai zawk leh hmangaih bika inngai, Isua \an em em chung si a midangin an hmangaih ve loh pawi ti chuang hauhlo, ‘Midangin ringlo che mahse keiin ka rin che chuan a tawk’ tih rilru pu taka midang Pathian ngaihsak ngailo te kawm leh sawm ve tura vei na nei hauhlo, Isua ngainaa a rawngbawl ni a la inhre tlat bawk si hi kan awm ve ang em? ‘Mahni \hat phawt chuan a tawk, midang sualna chu ka ngaihtuah phak leh thunun phak a ni hleinem’  tih ngaihdan nghet taka vuan hi engzat tak awm ang maw?

Thihna hnehin a tho ta-Tv Lalbiakdika Ralte
Tin, chawlhni tlai takah, nisarih ni hmasa ber tura khua a var dawnin Mari Magdalini leh Mari dang chu thl^n en turin an kal a. Tin, ngai teh, lir nasa takin a lo nghing a; Lalpa vantirhkoh v^n at^ a lo chhuk a, lung chu a rawn lum sawn a, a ch<ngah a \hu ta a...”Nangni chuan hlau suh u. Isua, an khenbeha kha, in zawng tih ka hria e. Hetah a awm tawh lo ve; a sawi ang ngeiin a thawhleh tawh kha...Tin, ngai teh, Isuan anni chu a tawk a. Tin, Isuan an hnenah, "Hlau suh u, kal ta ula, Galili rama kal turin ka unaute va hrilh rawh u; chutah chuan mi hmu ang," a ti a. (Matthaia 28:1-10)
              Lal Isua ringtute tana chhinchhiahna mawi ber mai pakhat chu thlan ruak hi a ni. Kan Lal Isua chuan thihna a hneh a, chu a thawhlehna av^ng chuan thl^n chu a lo ruak ta a ni. Thl^n ruak hi awm ta lo se, kan rinna leh beiseina neih zawng zawng hian awmzia a nei dawn si lo. Krista thawhlehna tel lo chuan thuhr$lte, kan Thurin innghahna zawng zawng pawh hi engmah a ni lo. (Krista kha kaihthawhin a awm loh chuan kan thuhril hi engmah lo a ni ang a, in rin pawh engmah lo a ni bawk ang. I Kor. 15:14) Khawvel miten Lal Isua lo pian hi an pawm a, kristian ni lo tam tak pawhin a pian champha pawh an lawm a, an ring ve bawk a ni. Chutiang bawkin Kraws-a a thih thu pawh an ringhlel lo. Amaherawhchu, thihna hneha a tho leh hi an pawm thei lo a ni. 
             Kan Lal Isua chuan hmuhsitna tinreng a tuar a, kan t^na a tawrhna zawng zawng hi rinna mita hmu fiah thei turin thlarau thianghlimin min tihfiahsak teh se. Lal Isua chu kraws-ah khenbehin a awm ta a, Amah lo zuia hlim taka awma, thlamuang \hin te kha an lo z^m ta hle mai. Damlo te tidama, riltam te hnena ei tur petu chu khenbehin a awm a, phumin  an awm ta daih mai a, hriat thiam a va har dawn em! Peter-a meuh pawhin Amah a phat a, sangha manin Lal Isuan a kohna hmunah a l>t leh a nih kha. Lal Isua t^na huai taka lo \awng \hin te pawh hlauvin an inkharkhip tlat mai a ni. Mahse beidawnna ruam thim tak mai leh hlauva kh<r rengte hn>nah chuan thihna hneha tholeh Krista chuan rawn panin, “In chungah thlamuanna awm rawh se” ,a rawn tih meuh chuan thihsan tawh beidawngte chu huaisenna a pe ta. Thlaph^ng taka awmte chuan thihna hnehtu Lal Isua an lo nei reng a lo ni. A va ropui em!
            Thihna hian mihring beiseina a va tit^wp chiang \hin em, mahse thihna hneha thawhlehna chuan chaklote a tichak a, ringtu hnenah beiseina a siam sak a, beiseina nung chatuan nunna min pe a ni. Thihna hneha tholeh chuan Peter-a pawh a rawn zawng chhuak leh ta, a hmaa Lal Isuan Kraws-a an khenbehna tur a pan lai chuan huaisen bera inchhal pawh phatsantu langsar tak kha a ni a. Thihna hneha tho leh nun a neih hnuah chuan, “In khenbeh kha ka Lalpa a ni, hnehna nen a tho leh ta a, chu chu a hretute kan ni e,” tiin zam lovin a auchhuak thei ta  a ni. Emau kawng beidawng taka zawhtute hnenah chuan beiseina thar chu a lo eng ta a, “Lalpa chu a tho leh ta,” tiin hlim takin an lo au thei ta a ni.
Krista thawhlehna hi vawi tam tak kan lo hmang liam ta, engtinnge kan nunah hian nghawng a neih ve \hin le, mahni inzawt teh ang. Khawvel thil hlimhlawp lama hun kan hmang liam ang mai anih chuan inenfiah kan ngei hle tihna a ni mai. Lal Isua thawhlehna hian ken a va nei ropui em. Lal Isua thawhlehna chuan chatuana nunna, thlamuannna famkim, huaisenna min pe ta a ni. Tichuan kan nunah paih ngai kan paiha, thil \ha ti a, thil \ha lo chu tlansana, dik leh huaisen taka tholeh Lal Isua nun enin hma lam pan zel ang u.

CHUNGNUNG BERAH KHIAN HOSANNA(Marka 1:11 )- - Hmangaihtea pa
Helai chang hi Mizo te bengah a mikhual lo hle awm e, kum tin in he hun a lo thlen hian naupang ten kawngzawh in Lal Isua chawimawi nan an aurual \hin a, a lawmawmin a ngaihnawm \hin. Lal Isua he khawvela a awmchhung a chawimawia a awm hun awm chhun hriatrengna kan hman dan han thlir hian Kohhran ho te kan in enlet hret a ngai mai thei. Naupang te Lal Isua chawimawia an au lai in Puitling zawk te chuan hmuhnawm thlirin kan lo thlir mai thin a. Tin, Kohhran pawhin puitlingte chu he huna tel ve turin min beisei meuh lo niin a lang. Amaherawhchu Lal Isua hian puitling te chawimawi pawh a duhin a beisei ve in a rinawm a ni. Kohhran pawhin puitlingte telve na remchang siamin kan Upa te leh rawngbawltuten hma han hruai se Lal Isua chawimawiin kohhran mi zawng zawng han au rual \hup \hup mai ila ,a va ropui dawn em!
He lai chang a langsar ber Hosanna tih awmzia chu tunah chhandam rawh tihna a ni a, Lal Isuan min chhandam na tur a a hnathawh dan hi lo thlir ho teh ang.
1. Lal Isuan huaisenna nen  chhandamna a thawkchhuak:
He hun ah hian Lal Isua hian a thihna tur Jerusalem a pan tih pawh a hria a; tin, Puithiam lal ten amah mantheihna turin a lu an zuar tawha , a duh apiang tan mantir theih a ni tawh(Joh: 11: 57) tih te pawh a hria a ni. Nimahse, nang leh kei min tlan nan Isua a tlanchhe thei lo. Huaisen tak a a tawrh a \ul a ni. Engatinge? Nang leh kei min hmangaih vangin. Chawimawi tur kan va ni em...!
2. Isuan REMNA LAL ani tih puanchhuah a duh.
Hetih hunlai hian Sakawr chungchuan chuan indona leh lal ropuina a lantir a, Sabengtung erawh chuan Remna a entir. Isua hian khawvel lal ropui tak anga lana, hnehtu nih a tum lo, Remna Lal ni a rilru lam hneh tu a ni tih hi puanchhuah a tum mai a ni.Keini ho hian chhandamtu a kan duh ang hian kan Lal, engkima ro min relsaktu, kan nun a thuneitu ah kan pawm ngam em?
3. Isuan rel fel sa in rawng a bawl.
Isua hian a chuanna tur Sabengtung a ngaihtuah chawp lo va, relfelsa diamin a dah zawk a ni. A zirtir ten an lak dawn pawh khan password fel tak nen a hrilh thlap a chu chu “ Lalpa in a duh a ni”,  tih hi a ni.  Zirtir te tan ngen kual duah angai lova, password dik tak a sawi kha a tawk hle a ni. Rawngbawlna ah tlachawp leh ruahmansa loh a tam hian buaina a tam. Isua anga  ruahman felsa thlap hian hna a ti awlsam a,  rawngbawlna a chak duh.
4. Keini hi inpe lo mah ila Lalpan hmanrua a ngah.
Pharisai ten Lal Isua chawimawina ri bengchheng an tih a, khap tura an tih khan Isua khan, “ Hengte hi an ngawih reng chuan  lung te tal an auchhuak ang”, a ti a. Isua khan chawimawi a a awm theih nan chuan eng hmanrua pawh a hmang thei a. Khawngaih rawngbawl hna hi thawk duh lo mah ila thawktu tur Lalpan a ngah. Chu vangin rawngbawlna te, chawimawina te kan kut a tla hi phun lovin hlen chhuak zel ang u. Khawngaih thil thlawn pek a ni si a.

AW KRAWS !-- Rev.Lalramliana Pachuau Administrative Secy, PCI
 (Galatia 6:14; 1 Kor. 1:18-23)
Krista, Pathian Fapa chu khawvelah hian nung tur ni lo, thi turin a lo kal a. A nunin a tinzawn, a goal chu kraws-a thihna a ni. Keini tan erawh chuan chu thihna chu nun kan neihna tura thihna a ni. Good Friday hi kan nunah awm lo se, Easter Sunday pawh a awm lo vang.
Inhlanna, inpekna, tuarna leh thawhrimna rah te hi hlimna a ni nge nge thin. Kristianna hi ni eng mawi nen a in\an lo va, tlawmna nen a in\an. Lal Isua chu kraws pumpelh turin thlemin a awm \hin. Diabolan khawvel hnehna tur pumpelh kawng pathum a tiam a. Petera chuan Lal Isua chu kraws-a a thih tur thu sawi tawh hauh lo turin, kraws kawng zawh lo turin a thlem a. Mahse, ‘Setan, ka hnungah kal rawh…’ tia zilhhau a tawh phah a. Golgotha hmunah khan a hmelmaten an cho va, ‘Kraws ata kha lo chhuk la kan ring ang che,’ an ti. Lal Isua khan ama zirtirna – ‘a nun  rawngbawlna atangin la bo ila, hnutchhiah a awm mang lo vang. Kristianna ngei pawh hi a awm lo vang. Kraws chu kan sual vanga awm a ni. Kan sual thawina tura hlan tur dang a awm lo, Lal Isua, Pathian Fapa, sualna nei lo leh hmelhem lo chauh lo chu. Kan sualte phurin misual hremna chu kraws-ah a tuar a. Inthawina nung (reng), thianghlim leh Pathian lawm tlak chu a hlan a ni. Kraws chunga Lal Isua nen nihna leh chanvo kan in thlengte hi han thlir mah teh:
-Ngaihdam kan nih theih nan hremin a awm a;
-Tihdam kan nih theih nan vuak a tuar a;
-Pathian hmaa mi fela puan kan nih theih nan ani chu misuala chhiar a ni a;
-A nunna tawmpuia kan lo nun theih nan kan thih ai a thi a;
-Malsawmna kan chan theih nan anchhia chu a phur a;
-A hausakna kan tawmpui theih nan kan retheihna zawng zawng a phur a;
-A ropuina kan chan ve theih nan kan mualphona chu a kovah a nghat a;
-Faa pawm kan nih theih nan hnawlin a awm a;
-Mihring thar chu keimahnia a nun theih nan kan mihring hlui chu a thihpui a
- ‘Amahah chuan kan tlanna kan nei a ni, a khawngaihna ngahzia ang  zela  kan sualte ngaihdamna chu.’ 
Lal Isuan nang leh keia ai awha a tuarna zawng zawng hi ngaihtuah la, chumi avanga thil \ha kan chan zawng zawng hi ngaihtuah bawk teh. Engti kawng mahin kan phu reng vang kan tih theihna lai tur a awm lo. Khawngaihna avang liau liau a ni asin.
Unau duh tak, Lal Isuan kraws-a min tuarsakna avang chauh hian Pathian chu kan tawk ngam dawn. A khawngaihna avanga min tlanna avang chauh hian kan sualte ngaihdama awmin Pathian hmaah thiam changing kan ding thei dawn. I pathian tawk turin i inpeih em ?
‘Thiam chan loh ka hlau tawh lo vang, ka Pa lung a awi ta,’ i ti thei tawh em ? ‘Aw kraws, kei misual thiam channa.’ ‘Kraws chu, aw kraws rit tak mai chu, Isuan ka tan a pu’ a.
Chumi avang chuan ka hming hnaisai lo Pa hmaah Isuan a \an ang a, ‘ka mittui a tla tawh lo vang, hmangaih reh lohnaah.’ ‘Ka thil tihsualte avangin, kraws chungah a rum a; khawngaihna leh hmangaihnain min pe chatuan nunna.’ Chuvangin ka Pathian tawk turin ka inpeih ta, thiam loh chan ka hlau tawh dawn si lo va. Ka inpeih mai a ni lo. Ka Lalpa hmel hmuh hlan ka nghakhlel asin. A kut a ke a naka keimah vanga hliam a tuarna zawng zawng te kha, a lallukhum nen ka han hmu dawn si a. ‘Lo kal thuai rawh, kan lawm hle ang lo kal la.’ “Maranatha” ! Chuvangchuan kei leh nang hian kan Lalpa Isua Krista kraws hi i chawisang zel ang u.

LALPA PAWL NAN - Rev. Dr. Zaihmingthanga.
“Khawngaih takin I hmel chu min hmuhtir ta che” (Exodus 33:18)
Tunlai chu Internet hmang hian khawvel khawi laia mi pawh hi hmel inhmu miah si lo hian kan indawr kual nasa thei hle mai a. A hmanraw nei tha deuh tan phei chuan computer hmaah kan biaka te hmel pawh a lo lang nghal thei tawh a. Mobile phone hmang te hian awlsam takin SMS in a indawr theih reng bawk a, kan \halaite ho tan phei chuan atchilh mai pawh awl tak tur a ni e.
A chunga kan tarlan khi Mosia leh Pathian inbiakna thu a ni a. Mosia chu Pathianin a mi Israel fate hruaitu atan a ruat a. Thiltihtheihna nasa takin a thuam a, Aigupta rama sala an tang chu Lalpa kut chak tak chuan a hruai chhuak ta a. Thlalera an vahvaihnaah pawh harsatna namen lo tak an tawh chang a awm \hin a. Mipuite aiawhin  Mosia chuan Lalpa chu a be \hin a. A mite hnena awm chu tiam mah se Mosia chuan Pathian awmpuina chu a taka chan a duh \hin. Lalpa hmel ngei te chu hmuh a chak \hin a ni. 
Pathian chuan  ti hian a chhhang a:  “I hnenah ka \hatzia ka tilang ang a, ka hming pawh         i hriatah ka sawi ang, LALPA ka nih hi. Ka duh apiang  chungah ngil ka nei ang a, ka duh apiang chu  ka khawngaih mai ang. Ka hmel erawh chu I hmu thei lo vang; min hmu chu tumah an nung thei lo a ni,” a ti a (Exodus 33:19-20). Pathian Ropuina hmaa ding thei tur hi tumah kan awm loh turzia hei hian a tichiang hle awm e. 
Thlaler thingbuk alh a\anga kotu kha AWMA a ni a, chu AWMA chuan a awmpui reng a, chu chu LALPA, Engkim siamtu leh Engkim chunga thuneitu chu a ni tih Exodus 3-ah hian kan chhiar bawk a. Mosia chu zam hle \hin mah sela  AWMA chuan a  awmpui reng a, a \ul apiang ti thei turin LALPA chuan a hmang \hin a ni. Mosia hnena Pathian inhriattirna hi thil pawimawh tak mai a ni a. “Ka duh apiang chungah ngil ka nei ang a, ka duh apiang chu ka khawngaih mai ang,” tih \awngkam hian Pathian chungnunzia leh zalenzia, a thu thu, a tihdan ang ang chu \ha leh dik, tuma sawisel phak loh a nih zia a tilang chiang hle mai. Chutah tak chuan Mosia, mihring ve bawk, tling lo leh tlak lo, insit ngawih ngawih pawh chu Lalpa chuan a mi Israelte chhanchhuaktu atan a thlang miau va, a hna ropui tak thawk tur chuan a khawngaihna leh lainatna chuan a hliahkhuh tawp  mai a ni.
Tirhkoh Paula pawh khan helai thu hi a rawn la chhuak a, Rom 9:15-19-ah khan Pathian thiltih dan chu tu duhdan mah ni lovin, Ama duhdan taka a tih a nih thu a tarlang a, “Chutichuan Pathian chuan  a duh apiang a khawngaih \hin a, a duh apiang pawh a tiluhlul thin a ni”, a ti a. Pharoa thinlung tihkhauhva a awmna chhan chu eng dang vang mah ni lovin Pathianin a thiltihtheihzia a lantir theihna tura tih a nih thu kan hmu a. Israel fate a chhanchhuahna chu Pathianin a khawngaih vang  a ni a, an fel vang leh an phu vang lam a ni lo. Pathian lakah sualin milem biaksan \hin mahsela Pathian chuan a la hmangaih reng a, an chungah a ngilneihna chu a lantir mai a ni zawk e.
Keini pawh a rawngbawl turin Lalpan min ko va, kan tling lo chung chungin tlingah min pawm a, a hna thawk turin min \anpui a, kan ti ve zel mai zawng a nih hi le! A fel fel leh a \ha \ha te thlan awm an nih lai hian  Pathian hian engati teh lul nge kei ve hi min thlan ve ringawt ? tihte hi i ngaihtuah ngai em? A chhanna chu hei hi a ni -  “Ka khawngaih apiang chu ka khawngaih ang a, zah ka ngaihna chung apiangah chuan zah ka ngai ang,” a tih tawngkam hian nang leh kei pawh min huam tel reng a lo ni e. 
Lalpa hmel hmuh chakin Mosia chuan Pathian awmpuina chu duh tawk lovin a hmel ngei hmuh a dil a, nimahsela Lalpa chuan, “Ka hnung lam chu i hmu ang a, ka hmel erawh chu I hmu lo vang,” tiin a chhang a. Lungpui keh kak karah chuan Mosia chu a thukru a, a kutin a hup a, Lalpa Ropuina chuan a kalpel ta a. A hnunglam erawh chu a hmuh phalsak a ni. Ni, hmaichhanah keini tehlul hian Pathian Ropui chu kan hmu ngam lo vang. Amaherawhchu kan thil hmuh leh tawn chhoh zelah hian Pathian ropuina leh a hnathawh chu kan hre thiam ve leh chauh \hin zawk a. Hla siamtu in “He hideth my soul in the cleft of the Rock”, a lo tih angin Lalpa chuan kan nunna derthawng tak mai chu Lungpui phenah chuan min lo hum \hin a lo ni a. “Ka Lalpa hmu lo mah ila, ka hnenah a awm reng fo va”, tih hla siamtun a lo tih ang khan, hmu lova ringtute eng chu a thawl thin a, Amah ringtute chu Lalpa hian a lo hliahkhuh hneh em em mai a, Chakna leh Thil-tihtheihnain a lo thuam \hin a lo ni e. Kan rawngbawlna hi Pathian Khawngaihna avang vek a lo ni e.